رژیم غذایی بیماری ام اس

بیماری ام اس چیست ؟ بیماران ام اس چه بخورند ؟ ام اس یا بیماری مولتیپل اسکلروزیس(MS)  یک بیماری خودایمنی است. تحقیقات بسیاری بر روی اثرات رژیم غذایی و بیماری ام اس صورت گرفته است، نتایج بیشتر این مطالعات نشان می‌دهند که رژیم غذایی اگرچه نمی تواند ام اس را درمان کند؛ اما در بهبود و کنترل علائم بسیار نقش دارد. (۲)

در این بیماری به تدریج پوشش محافظتی اطراف سلول‌های عصبی که میلین نام دارد را از بین می‌برد. با گذشت زمان این بیماری می‌تواند آسیب دائم به اعصاب وارد کند و ارتباط بین مغز و بدن را مختل کند.(۱)

علائم ام اس عبارتند از خستگی، بی حسی و گزگز، اختلال حرکتی، اختلال حرکت روده و مثانه و مشکلات یادگیری و حافظه. به نظر می‌رسد عوامل محیطی و ژنتیکی در بروز ام اس نقش دارند. با مجله بنتو همراه شوید…

غذاهای مفید برای بیماری ام اس

منابع ویتامین D

ویتامین D فواید بسیاری برای بدن دارد و به ویژه برای افراد مبتلا به ام اس ضروری است. براساس مطالعات مرکز ملی بیماری‌های عصبی آمریکا، افرادی که از سطح ویتامین D بالایی برخوردارند کمتر در معرض ابتلا به ام اس قرار دارند.

قرار گرفتن در معرض آفتاب بیشترین میزان ویتامین D بدن را تامین می‌کند؛ اما همچنین منابع غذایی ویتامین D مانند زرده تخم مرغ، ماهی‌های چرب، محصولات لبنی غنی شده، غلات غنی شده در دسترس هستند.

یک بررسی در سال ۲۰۱۷ نشان داد که بین کاهش سطح ویتامین D و ابتلا به ام اس ارتباط وجود دارد؛ اما برای تایید یافته‎ها تحقیقات بیشتری نیاز است.(۳)

اسیدچرب غیر اشباع و ام اس

شواهدی وجود دارد که مصرف اسید چرب غیر اشباع با چند باند دوگانه (PUFA) در کاهش التهاب و حمایت از سلول‌های بدن نقش دارند. نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که میزان مصرف پایین اسیدچرب غیراشباع در رژیم غذایی ممکن است خطر ابتلا به ام اس را افزایش دهد.

مصرف PUFA نقش مهمی در سلامت قلب و عملکرد مغزی دارد و منابع غذایی آن عبارتند از میگو، ماهی ساردین، سالمون و برخی از روغن‌های گیاهی.(۴)

پروبیوتیک و ام اس

سلامت دستگاه گوارش نقش کلیدی در سلامتی بدن دارد. فلور روده میکروارگانسیم‌هایی است که در روده کوچک زندگی می‌کنند و عمدتا از باکتری تشکیل شده اند. این باکتری‌ها مسئول هضم و جذب مواد مغذی هستند و به سلامت دستگاه گوارش کمک بسیاری می‌کنند.

مطالعات نشان می‌دهند که مصرف منابع غذایی حاوی پروبیوتیک در تنظیم عملکرد روده کوچک نقش دارد و برای مبتلایان به ام اس مفید است. منابع غذایی حاوی پروبیوتیک و باکتری لاکتوباسیلوس عبارتند از:

• ماست
• کفیر
• چای تخمیر شده
• کمیچی
• کلم

مواد غذایی غیرمجاز در رژیم غذایی ام اس

۱٫ غذاهای فرآوری شده

غذاهای فرآوری شده تاثیر بدی بر سلامت فرد دارند، به ویژه اگر حاوی اسیدهای چرب اشباع، ترانس و روغن‌های هیدروژنه باشند. نمک اضافی نیز در بروز مشکل نقش دارند و در افراد مبتلا به ام اس باید محدود شوند.

۲٫ مواد غذایی حاوی شکر

مصرف بیش از حد شکر و منابع غذایی شیرین نه تنها باعث اضافه وزن می‌شوند، بلکه التهاب در بدن ایجاد می‌کنند و باعث خستگی مفرط می‌شوند که یکی از علائم بیماری ام اس است. طبق بررسی های انجمن ملی ام اس مصرف مواد قندی باعث بروز التهاب می‌شوند که اثرات منفی بر بیماری ام اس دارند. بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی قند مانند انواع شیرینی‌ها، آب میوه‌های صنعتی، شکلات … باید در رژیم ام اس محدود شود.

۳٫ رژیم غذایی فاقد گلوتن

تحقیقات نشان می‌دهند که افراد مبتلا به ام اس ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به ام اس باشند. سلیاک نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن فرد نسبت به پروتئین موجود در برخی غلات به نام گلوتن حساسیت دارد و پس از مصرف آن دچار التهاب می‌شود.

به نظر می‎رسد که محدودیت کردن منابع غذایی حاوی گلوتن در کنترل علائم ام اس نقش دارد. منابع غذایی گلوتن عبارتند از:

• محصولات حاوی گندم
• محصولات حاوی جو
• جو چاودار

توضیحات تکمیلی درباره رژیم غذایی بدون گلوتن را در اینجا بخوانید….

توصیه‌های تغذیه ای در بیماری ام اس

همان طور که گفتیم رژیم غذایی نقش مهمی در کنترل علائم بیماری ام اس دارد، علاوه بر رژیم غذایی، توجه به نکات زیر در مدیریت بیماری ام اس بسیار موثر هستند:

• به اندازه کافی کالری دریافت کنید، مصرف کالری بیش از حد کم باعث بروز خستگی می‌شود
• در صورت مشکلات در بلع غذا از غذاهای نرم استفاده کنید.
• مصرف غذاهای خورده شده را به علت مشکلات بلع محدود کنید.
• فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
• از اضافه وزن و چاقی پیشگیری کنید.

کلام آخر

ام اس یک بیماری خودایمنی است که بر سیستم اعصاب تاثیر می‌گذارد. اگرچه رژیم غذایی خاصی برای درمان ام اس وجود ندارد؛ اما مصرف برخی منابع غذایی در کنترل و مدیریت این بیماری نقش مهمی دارد. توصیه کلی برای افراد مبتلا به ام اس مصرف رژیم غذایی متنوع و سالم و محدود کردن انواع چربی اشباع، قند و شکر، منابع غذایی گلوتن و غذاهایی فرآوری شده است.

منابع مورداستفاده:

1. Ghasemi N, Razavi S, Nikzad E. Multiple Sclerosis: Pathogenesis, Symptoms, Diagnoses and Cell-Based Therapy. Cell J. 2017 Apr-Jun;19(1):1-10. doi: 10.22074/cellj.2016.4867. Epub 2016 Dec 21. PMID: 28367411; PMCID: PMC5241505.

2. Katz Sand I. The Role of Diet in Multiple Sclerosis: Mechanistic Connections and Current Evidence. Curr Nutr Rep. 2018 Sep;7(3):150-160. doi: 10.1007/s13668-018-0236-z. PMID: 30117071; PMCID: PMC6132382.

3.  Sintzel, M. B., Rametta, M., & Reder, A. T. (2018). Vitamin D and Multiple Sclerosis: A Comprehensive Review. Neurology and therapy, ۷(۱), ۵۹–۸۵٫ https://doi.org/10.1007/s40120-017-0086-4

4. Bjørnevik, K., Chitnis, T., Ascherio, A., & Munger, K. L. (2017). Polyunsaturated fatty acids and the risk of multiple sclerosis. Multiple sclerosis (Houndmills, Basingstoke, England), ۲۳(۱۴), ۱۸۳۰–۱۸۳۸٫ https://doi.org/10.1177/1352458517691150