روغن سیاه دانه و لاغری چگونه با هم در ارتباطند؟

روغن سیاه دانه به دلیل فواید بسیاری که برای سلامتی دارد شناخته شده است؛ اما این روزها روغن سیاه‌دانه به‌علت تاثیر احتمالی آن در لاغری و کمک به کاهش وزن در بین مردم شهرت پیدا کرده است. روغن سیاه دانه از دانه‌های گیاهی به نام Nigella Savita بدست می‌آید. در ادامه همراه مجله بنتو باشید.

این گیاه بومی مناطق جنوب آسیا، خاورمیانه، آفریقا، مدیترانه است و قرنهاست که به دلیل عطر و طعم دلپذیر به‌عنوان ادویه و گیاه دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانه‌های سیاه‌دانه همچنین مدت‌هاست به عنوان داروی گیاهی برای انواع بیماری‌ها از دیابت گرفته تا آرتروز مورد استفاده قرار می‌گیرند(۱).

اخیرا ادعا می‌شود که روغن سیاه‌دانه و دانه های این گیاه در کاهش وزن و لاغری موثر هستند. در این مقاله اثرات احتمالی و شواهد علمی ادعای روغن سیاه دانه برای لاغری شکم را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

در اینجا بخوانید: انواع روغن های لاغری 

روغن‌های گیاهی و طبیعی موثر در کاهش وزن

چگونه روغن سیاه دانه باعث لاغری می‌شود؟

مکانیسم دقیق عملکرد روغن سیاه دانه مشخص نیست، با این حال تحقیقات علمی نشان می‌دهد که روغن سیاه‌دانه ممکن است به کاهش شاخص توده بدنی(BMI) در افراد مبتلا به سندرم متابولیک، دیابت نوع ۲ و چاقی کمک کند. (۲)

در یک مطالعه که بر روی ۹۰ زن ۲۵ تا۵۰  ساله به مدت ۸ هفته صورت گرفت نشان داد که گروهی که روزانه یک گرم از روغن سیاه دانه مصرف کرده بودند در مقایسه با گروه دارونما یا رژیم کم کالری وزن بیشتری کم کرده بودند و همچنین میزان دور کمر و کلسترول بد خون آنها بهبود قابل توجهی داشته است. (۳)

به نظر می‌رسد که روغن سیاه‌دانه دارای ترکیباتی است که بر روی بیان ژن مربوط به کنترل اشتها و کاهش چربی اثر گذاشته و به کاهش وزن و لاغری کمک می‌کنند. با این حال تحقیقات بیشتری مورد نیاز است تا اثرات روغن سیاه دانه در لاغری و کاهش وزن را بررسی کند.(۴)

مصرف چه مقدار روغن سیاه دانه موجب لاغری می‌شود؟

روغن سیاه دانه فوایدی زیادی برای سلامتی دارد؛ اما به خاطر داشته باشید که هرگز جایگزین درمان دارویی نیست. همچنین شواهد کافی برای تعیین دوز مصرفی سیاه‌دانه وجود ندارد، بنابراین قبل از استفاده حتما میزان مصرفی را با پزشک خود بررسی کنید.

مقدار مصرف روغن سیاه دانه با توجه به مورد مصرف آن متفاوت است. به عنوان مثال در افراد مبتلا به آسم میزان مصرف روغن سیاه‌دانه ۱ میلی گرم به مدت ۴ ماه روزانه ایمن در نظر گرفته شده است.(۵)

همچنین مطالعات نشان میدهند که دوزهای بالای ۲ تا ۳ گرم روغن سیاه‌دانه به مدت ۸ تا ۱۲ هفته بیشترین تاثیر را در کاهش وزن و کاهش قند خون داشته است. مقدار مصرف باید توسط پزشک یا متخصص تغذیه تعیین شود.(۶)

عوارض روغن سیاه دانه

روغن سیاه‌دانه زمانی که به مقدار کم و برای پخت و پز مصرف شود برای اغلب افراد ایمن است. مصرف کوتاه مدت این روغن بدون عارضه است؛ اما در صورتی که به مدت طولانی مصرف شود ممکن با عوارض گوارشی مانند تهوع، نفخ همراه باشد.

همچنین روغن سیاه‌دانه ممکن است با مصرف برخی داروها مانند داروی که از طریق مسیر سیتوکروم P450 عمل می‌کنند تداخل ایجاد کند. داروهایی رایجی که می توانند با مصرف روغن سیاه دانه دچار تداخل شوند عبارتند از :

وارفارین( رقیق کننده خون)، داروهای بتابلوکر.

مطالعه دیگری حاکی از آسیب احتمالی به کلیه و ایجاد نارسایی کلیه در صورت مصرف طولانی مدت  دوز بالا روغن سیاه‌دانه است. یافته ها در این مورد ضد و نقیض هستند بنابراین بهتر است قبل از استفاده از روغن سیاه دانه حتما با پزشک خود مشورت کنید. همچنین افرادی که به دیابت یا مشکلات تیروئیدی مبتلا هستند و تمایل به مصرف روغن سیاه دانه دارند حتما باید از نظر تداخل دارویی با پزشک خود مشورت کنند.

کلام آخر

روغن سیاه‌دانه از زمان های بسیار دور به عنوان افزودنی خوراکی و داروی گیاهی برای درمان بیماری ها مورد استفاده قرار گرفته است. این روزها روغن سیاه دانه به خاطر اثرات احتمالی آن در کاهش وزن و لاغری دوباره بر سر زبانها افتاده و توجه عموم مردم را به خود جلب کرده است.

یافته ها در مورد روغن سیاه‌دانه و لاغری ضد و نقیض است. برخی مطالعات حاکی از مفید بودن این روغن شگفت انگیز در لاغری هستند و برخی دیگر آنرا بی اثر یا دارای اثر کم بیان کرده اند.

باید توجه کنید که مصرف یا ماساژ روغن سیاه دانه به تنهایی معجزه نمی‌کند و بهتر است در کنار مصرف آن یک رژیم غذایی کاهش وزن به همراه ورزش منظم داشته باشید. قبل از مصرف هرگونه مکمل یا داروی گیاهی حتما با متخصص تغذیه مشورت کنید.

منابع مورد استفاده:

1. Ebrahim M. Yimer, Nigella sativaL. (Black Cumin): A Promising Natural Remedy for Wide Range of Illnesses

2. F Amin, Clinical efficacy of the co-administration of Turmeric and Black seeds (Kalongi) in metabolic syndrome – a double blind randomized controlled trial – TAK-MetS tria

3. Reza Mahdavi, Effects of Nigella sativa oil with a low-calorie diet on cardiometabolic risk factors in obese women: a randomized controlled clinical trial

4. Shirin Hasani-Ranjba, A systematic review of anti-obesity medicinal plants – an update

5. Abdulrahman Koshak^{, Nigella sativa Supplementation Improves Asthma Control and Biomarkers: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial}

^{۶٫ Huda Kaatabi, Nigella sativa improves glycemic control and ameliorates oxidative stress in patients with type 2 diabetes mellitus: placebo controlled participant blinded clinical trial}